ส่องธรรม ล้ำภาษิต : พึงทำหน้าที่ตนให้สมบูรณ์

น ปเรสํ วิโลมานิ น เปรสํ กตากตํ อตฺตโน ว อเวกฺเขยฺย กตานิ อกตานิ จ ไม่ควรใส่ใจคำ แสลงหูของผู้อื่น ไม่ควรแส่มองธุระที่เขาทำ และยังไม่ทำ ควรตั้งใจตรวจตราหน้าที่ของตนนี้แหละ ทั้งที่ทำ แล้วและยังไม่กระทำ

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : อยากได้ลูกดี

เป็นธรรมดาที่บิดามารดาปรารถนาได้ลูกดี ๆ ลูกที่ดีกว่าบิดามารดาเรียก อภิชาตบุตร ลูกที่เสมอบิดามารดาเรียก อนุชาตบุตร ลูกที่แย่กว่าบิดามารดาเรียก อวชาตบุตร

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : ความเป็นผู้ใหญ่

ความเป็นผู้ใหญ่ไม่ได้วัดแค่การเกิดก่อน หรือมีร่างกายเติบใหญ่ การรู้จักกาล รู้จักพูด รู้จักควรไม่ควร รู้จักให้อภัย ไม่มีอคติลำเอียง มีดวงปัญญาทำกิจต่าง ๆ ได้สำเร็จลุล่วง

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : ไม่ละทิ้งธรรม

บัณฑิตย่อมไม่ประพฤติกรรมชั่ว เพราะเหตุแห่งสุขตน สัตบุรุษอันทุกข์ถูกต้อง แม้พลาดพลั้งไป ก็ไม่ยอมละธรรม เพราะฉันทาคติและโทสาคติ

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : บอกกล่าวเล่าทุกข์

ผู้ใดพอใครถามถึงเรื่องทุกข์ของตน ก็บอกเขาเรื่อยไป ทั้งที่ไม่ใช่กาลอันควร ผู้นั้นจะมีแต่มิตรชนิดเจ้าสำราญ ส่วนผู้หวังดีต่อเขาก็มีแต่ทุกข์

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : น้อยนัก สั้นนัก

อปฺปํ วต ชีวิตํ อิทํ ชีวิตนี้น้อยนัก ชีวิตนี้สั้นนัก คนประมาทมักคิดว่าตนมีเวลามากมาย ทำเหมือนชีวิตตนเป็นอมตะ ไม่มีหมดอายุ ไม่มีวันตาย แท้จริงแล้วทุกสรรพสิ่งล้วนไม่จีรังเที่ยงแท้

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : ระยะทางกับความรัก

ความรักทำให้ระยะทางหายไป ความชังทำให้ระยะทางเพิ่มขึ้น เมื่อใจรักแล้ว ไกลแค่ไหนก็เหมือนใกล้ ดั้นด้นไปหา ฟันฝ่าไปเจอ คอยคิดคำนึงถึง แม้ห่างไกล แต่จิตใจกลับผูกพันชิดใกล้ตลอดเวลา

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : หยุดจิต หยุดน้ำตา

สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ ยตฺถ กามนิปาตินํ จิตนั้นเห็นได้แสนยาก ละเอียดอ่อนยิ่งนัก มักตกไปหาอารมณ์ที่ใคร่ (ขุ.ธ.๒๕/๑๓)

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : อยู่กับปัจจุบันลดทุกข์ ๒ เท่า

สิ่งที่ผ่านไปแล้ว ข้าฯ มิได้เศร้าสร้อยถึง สิ่งที่ยังไม่มีมา ข้าฯ ก็มิได้คาดหวัง ข้าฯ เป็นอยู่ด้วยสิ่งที่มีอยู่เฉพาะหน้าเท่านั้น ด้วยเหตุนี้ ผิวพรรณของข้าฯ จึงผ่องใส

ส่องธรรม ล้ำภาษิต : ตกทุกข์ก็สุขได้

ทุกฺเข สุขานิ วินฺทติ คนมีปัญญา เมื่อถึงคราวตกทุกข์ ก็ยังหาสุขได้ (๒๗/๒๔๔๔)